W czasie I wojny światowej między importowanymi do Rosji ze Stanów Zjednoczonych samochodami ciężarowymi, pokaźny procent stanowiły 2-tonowe (model White TBC) oraz 3-tonowe (model White TC) samochodu produkcji firmy White Motor Co. Cleveland, Ohio. Pojazdy tego typu były jednym ze standardowych typów armii rosyjskiej. Pewna ich liczba pozostała w spadku po armii carskiej, stanowiła wyposażenie także i Armii Czerwonej. W latach 1919-1920 w Zakładach Putiłowskich w Piotrogrodzie oraz w Fabryce AMO w Moskwie nieduże partie tych wozów poddano generalnemu remontowi. Samochody naprawiane w AMO różniły się od oryginalnych tym, że otrzymały chłodnice typu Fiat. Podwozie White zostało też w kilku przypadkach wykorzystane do budowy samochodów pancernych. Dysponując w tym czasie sporą liczbą uszkodzonych samochodów pancernych starszych typów produkcji zagranicznej i pochodzącej jeszcze z pierwszej wojny, do których zupełnie nie posiadano części zamiennych, zdecydowano się na wykorzystanie ich pancernych nadwozi (znacznie bardziej trwalszych i nie ulegających tak szybkiemu wyeksploatowaniu) i zamontowanie ich na przystosowanych odpowiednio podwoziach White. W ten sposób przebudowano kilka wozów, tworząc w pewnym sensie nowy typ samochodu pancernego, używany przez oddziały pancerne Armii Czerwonej na równi z innymi modelami.
W wojsku polskim
Na froncie polskim jeden wóz tego typu został zdobyty w czerwcu 1920 roku przez oddziały 14 DP w walkach pod Bobrujskiem. Lekko tylko uszkodzony, po niezbędnej naprawie został w sierpniu włączony w skład 2 plutonu samochodów pancernych przy czym nosił nazwę "Gen.Haller". Po zakończeniu wojny pojazd znajdował się wyposażeniu 3 dywizjonu samochodów pancernych w Warszawie a następnie przez pewien czas używany był w kolumnie szkolnej III Dywizjonu Samochodowego w Grodnie. Drugi samochód pancerny White – data i miejsce zdobycia nieustalona – używany był w latach 1925-1928 z nazwą "Mars" oraz numerem rejestracyjnym 4434. W końcu lat dwudziestych oba pojazdy prawdopodobnie zezłomowano.
Dane techniczne
Masa | 5.5-6 t |
Załoga | 3-4 osoby |
Wymiary | długość ok. 530 cm, wysokość ok. 250 cm |
Uzbrojenie | 2 karabiny maszynowe 7.92 mm wz.08 |
Napęd | silnik gaźnikowy, 4-suwowy, rzędkowy, 4-cylindrowy White z modelu TBC pojemności 3690 cm sześciennych i mocy 22.5 KM (lub mocy 29 KM w modelu TC) chłodzony cieczą |
Układ napędowy | napędzane tylko tylne koła (4×2) |
Podwozie | konstrukcja ramowa, zawieszenie na resorach płaskich, przednie koła kierowane, tylne napędzane, koła szprychowe drewniane z ogumieniem pełnym, przednie koła pojedyncze rozmiar 38×7, tylne podwójne rozmiar 40×8, rozstaw osi 3700 mm, podwójne stanowiska kierownicze |
Osiągi | moc jednostkowa 4 KM/T |
Prędkość maksymalna | 45 km/h |
Źródła
- "Samochody pancerne Wojska Polskiego 1918-1939", Janusz Magnuski, WiS; Warszawa 1993
Najnowsze komentarze