W roku akademickim 1935/1936 Kazimierz Nowicki, Marian Piątek i Michał Rosnowski wykonali na Politechnice Lwowskiej pod kierunkiem prof. Gustawa Mokrzyckiego projekt samolotu szkolno-treningowo-akrobacyjnego oznaczonego jako NPR-1 (skrót od pierwszych liter nazwisk konstruktorów). Wobec zainteresowania Dowództwa Lotnictwa tym projektem, zbliżonym do niemieckich samolotów szkolnych Bucker Bu131 „Jungmann” i Bu133 „Jungmeister”, postanowiło zlecić budowę podobnego samolotu w Podlaskiej Wytwórni Samolotów w Białej Podlaskiej. 

Samolot PWS-35 Ogar w hipotetycznych barwach SPL w Dęblinie
W lutym 1937 roku w wytwórni PWS zatrudniono Kazimierza Nowickiego, Mariana Piątka i Michała Rosnowskiego nazywanych „studencką trójką”, którzy przedstawili dyrekcji wytwórni projekt NPR-1. Projekt NPR-1 odpowiadał zapotrzebowaniom wytwórni PWS, która otrzymała od wojska zamówienie na samolot podobnej konstrukcji.
Konstrukcja nowej maszyny odpowiadała profilowi produkcyjnemu PWS. Pracę nowego zespołu nadzorował Kazimierz Nowicki, a głównym zadaniem konstruktorów miało być przystosowanie projektu do wymagań wojskowych. Prace prowadzone nad dokumentacją, jak i przy obliczeniach trwały do jesieni 1937 roku, po czym nowy projekt oznaczony jako PWS-35 „Ogar” został skierowany do realizacji.
Budowę prototypu rozpoczęto jeszcze w 1937 roku, natomiast w styczniu 1938 roku pierwszy prototyp skierowano na próby statyczne, których wyniki były pomyślne dla nowego płatowca. Wiosną 1938 roku model „Ogara” został wystawiony na I Krajowej Wystawie Lotniczej we Lwowie. Latem 1938 roku pierwszy prototyp PWS-35/I „Ogar” został oblatany przez Stanisława Szubkę. W trakcie oblotu okazało się, że maszyna posiada większą masę niż zakładano w projekcie, ponadto PWS-35 był niestateczny kierunkowo i nieprawidłowy w korkociągu. Biorąc pod uwagę te wady maszynę poddano modyfikacji (modyfikacja opóźniła rozpoczęcie produkcji seryjnej), która obejmowała m.in. powiększenie statecznika poziomego.

pws-35_ogar_1
W 1938 roku „Ogara” porównano z zakupionym samolotem niemieckim Bu 131 „Jungmann”. W końcu 1938 roku zbudowano, a także oblatano drugi poprawiony prototyp PWS-35/II. W zimie 1938/1939 (według niektórych źródeł podaje się wrzesień 1938 roku) został przekazany do Instytutu Technicznego Lotnictwa, gdzie przeprowadzono z nim próby. Po ich zakończeniu maszynę wprowadzono do produkcji, jednocześnie od drugiej połowy 1938 roku inż. Rosnowski przygotowywał dokumentacje PWS-35 „Ogar” do produkcji seryjnej. Początkowo zamówienie wojska na PWS-35 „Ogar” opiewało na 150 egzemplarzy, lecz w późniejszym czasie zamówienie zredukowano do 50 egzemplarzy. Redukcja zamówienia miała m.in. związek z zainteresowaniem wojska konkurencyjną maszyną RWD-17.

pws35

PWS-35 „Ogar” miał przejąć w wojskowym szkolnictwie lotniczym część zadań wykonywanych przez maszyny PWS-26. Pierwsza seria produkcyjna „Ogara” obejmująca 17 maszyn została przygotowana do produkcji w lipcu 1939 roku, montaż pierwszych egzemplarzy miał rozpocząć się jesienią 1939 roku, a zakończyć na początku 1940 roku. Produkcję samolotu PWS-35 „Ogar” przerwał wybuch wojny.

Epizod wrześniowy

We wrześniu 1939 roku prototyp znajdujący się w ITL, został zniszczony podczas jednego z niemieckich bombardowań Okęcia. Natomiast PWS-35 „Ogar” znajdujący się w wytwórni PWS został przejęty przez wojsko do celów łącznikowych, lecz później został rozbity pod Lubartowem.

Malowanie   

Dwa prototypy otrzymały malowania barwy żółtej, prawdopodobnie osłona silnika była barwy metalu (trudno określić malowanie jak i szczegółowy wygląd samolotu PWS-35 „Ogar”, gdyż do dnia dzisiejszego nie udało się odnaleźć zdjęcia maszyny).

Konstrukcja  

Samolot szkolny w układzie dwupłata. Konstrukcja mieszana, kadłub spawany z rur stalowych, kryty płótnem na listwach drewnianych. Usterzenie drewniane, stateczniki kryte sklejką, stery płótnem. Skrzydła drewniane, kryte sklejką i płótnem. Podwozie stałe klasyczne, dwukołowe, na kołach owiewki aerodynamiczne. Napęd: 4-cylindrowy silnik rzędowy PZInż „Major 4” o mocy 130 KM. Śmigło dwułopatowe drewniane. Zbiornik paliwa na 90 litrów. Liczba członków załogi: 2.

Rozpiętość 8,0 m
Długość 6,8 m
Wysokość 2,5 m
Pow. nośna 17,0 m kw    
Prędkość maksymalna 200 km/h 
Prędkość przelotowa 170 km/h 
Prędkość minimalna 80 km/h
Wznoszenie 3 m/s
Masa własna 610 kg
Masa użyteczna 250 kg 
Zasięg 550 km
Masa całkowita 860 kg 
Zużycie paliwa 28 l/h

Źródła

  • T. Chwałczyk, A. Glass „Samoloty PWS” WKiŁ 1990
  • T. Chwałczyk „Podlaskie skrzydła” KAW Rzeszów, 1985
  • T. Królikiewicz „Wojskowe samoloty szkolne 1918-1939” WKiŁ 1988

Prawa autorskie

Autor artykułu:  Michał Szczepański

Artykuł zamieszczony na łamach serwisu za zgodą autora. Brak zgody na kopiowanie, powielanie, rozpowszechnianie.