Samolot PWS-1 został zaprojektowany w 1926 roku w odpowiedzi na zamówienie Departamentu Aeronautyki Ministerstwa Spraw Wojskowych, złożone w Podlaskiej Wytwórni Samolotów na dwumiejscowy samolot myśliwski eskortujący oraz rozpoznawczo-bombowy. Projekt nsamolotu PWS-1 został opracowany przez inżynierów Zbysława Ciołkosza i Aleksandra Grzędzielskiego pod kierwnictwem inż. Stanisława Cywińskiego. Na początku 1927 roku samolot PWS-1 był już gotowy.

W dniu 25 lutego 1927 roku przeprowadzono próby statyczne płatowca. Natomiast w dniu 25 kwietnia 1927 roku PWS-1 został oblatany przez pilota Franciszka Rutkowskiego na lotnisku fabrycznym w Białej Podlaskiej. Lecz z powodu małej zwrotności i płaskiego podejścia Franciszek Rutkowski nie mógł wylądować w Białej Podlaskiej i musiał odlecieć do Dęblina, by tam lądować. W maju i czerwcu 1927 roku PWS-1 został zaprezentowany na Wystawie Lotniczej LOPP w Warszawie w Łobzowiance.

Próby przeprowadzone na samolocie na PWS-1 w wytwórni i w Instytucie Badań Technicznych Lotnictwa wykazały, małą stateczność oraz osiągi niższe od zakładanych w projekcie. Mówiąc o płacie samolotu PWS-1 należy zauwazyć, że płat o grubym proilu i dużej powierzchni miał dobre właściwości podczas startu i lądowania lecz jego opór zmniejszał prędkość maksymalną. W 1928 roku maszyna została zmodyfikowana poprzez zastapienie płata drewnianego na duralowy o zmienionym kształcie. Ponadto samolot otrzymał wyważenie rogowe sterów wysokości i kierunku. Powiększono również statecznik pionowy. Zmodyfikowana maszyna otrzymała oznaczenie PWS-1 bis.

Zmodyfikowana maszyna miała być wykorzystywana jako samolot bombowo-rozpoznawczy. Samolot PWS-1 bis został oblatany w styczniu 1929 roku przez Franciszka Rutkowskiego. Po czym maszyna została skierowana do IBTL w celu przeprowadzenia prób. Badania wykonane w IBTL wykazały, że samolot PWS-1 bis jest za mało zwrotny co go dyskwalifikowało jako maszyne myśliwska, natomiast jako samolot rozpoznawczo-bombowy posida za małą masę użyteczną. Wobec czego jeszcze w 1929 roku zaprzestano prac nad samolotem PWS-1 bis.

Konstrukcja

Konstrukcja mieszana, kadłub w przedniej części kratownicowy, spawany z rur stalowych, w tylnej kratownicowy drewniany, płat z lekkim skosem z zerowym wzniosem, dwudżwigarowy, kryty sklejką i płótnem. PWS-1 bis płat bez skosu, ze wzniosem, dwudzielny konstrukcji duralowej.

Uzbrojenie składało się z dwóch stałych karabinów maszynowych Vickers 7,7 mm zamontowanych w kadłubie zsynchronizowanych ze śmigłem, oraz dwa karabiny maszynowe Lewis 7,7 mm obsługiwane przez obserwatora zamontowane na obrotnicy. Napęd dwunastocylindrowy chłodzony cieczą rzedowy silnik Skoda-Lorraine-Dietrich LD 12 Eb o mocy 450 KM. Zbiornik paliwa na 375 litrów.

Malowanie

Samolot całkowicie pomalowany na kolor khaki, jedynie osłona silnika była barwy aluminium. Szachownice zostały umieszczone na górnych i dolnych powierzchniach płata oraz na stateczniku pionowym (w PWS-1). Oznaczenia producenta barwy białej.

Dane techniczne

Źródła

• www.airwar.ru/enc/fww1/pws1.html
• T. Chwałczyk, A. Glass „Samoloty PWS” WKiŁ 1990
• Andrzej Glass „Polskie konstrukcjie lotnicze 1893-1939” WKiŁ 1976
• www.audiovis.nac.gov.pl/obraz/73943/6f23e06d1c8e5872db71a7c57b2ffd10/

Prawa autorskie

Autor artykułu:  Michał Szczepański