Austriacki przemysł lotniczy w czasie I wojny światowej był mocno zacofany w stosunku do takich potęg jak Niemcy,Wielka Brytania czy Francja. Dlatego do wyposażania jednostek wykorzystywano samoloty niemieckie lub budowane na licencji niemieckiej. W grudniu 1916 roku Österreichische Flugzeugfabrik AG (Oeffag) podpisała kontrakt na budowę 16 licencyjnych Albatrosów D.II i 34 D.III .Jednak austriaccy inżynierowie nie pozostali zwykłymi kopistami i włożyli sporo inwencji w modyfikację samolotu. O ile celem niemieckich konstruktorów było zmniejszenie masy płatowca , aby uzyskać jak najwięcej ze słabego już w tym czasie 160-konnego silnika Mercedes, o tyle w Austrii zdecydowano się na wzmocnienie konstrukcji, co pozwoliło na wprowadzenie coraz lepszych silników Daimler.

W efekcie Niemcy stworzyli wersję D.III w układzie półtorapłata i do końca wojny nie uporali się z jego piętą achillesową, którą była słaba wytrzymałość na skręcanie dolnych skrzydeł pojedynczym dźwigarem. Natomiast Austriacy zastosowali podwójny dźwigar i w ten sposób wyeliminowali problem, a ponadto wzmocnili kadłub, umożliwiając dalszy rozwój samolotu. Wytwórnia Oeffag  produkowała samoloty w trzech różniących się zastosowanym silnikiem seriach:

• Seria 53.2– których wyprodukowano 45 sztuk
• Seria 153– których wyprodukowano 281 sztuk    
• Seria 253– których wyprodukowano 250 sztuk    

W Efekcie produkowane od maja 1918 r. D.III s.253 , napędzane 225-konnym silnikiem Austro-Daimler były znacznie szybsze, stabilniejsze, solidniejsze i w konsekwencji bardziej lubiane przez pilotów, niż szczytowe osiągniecie niemieckiej gałęzi Albatrosów – wersja D.Va.

W Polsce

Po odzyskaniu niepodległości Polska borykała się z wieloma problemami, w tym także z wyposażeniem jednostek lotniczych. Gdy pojawiła się możliwość zakupu tak dobrych samolotów, do tego jeszcze doskonale znanych wielu polskim pilotom, którzy w I wojnie światowej służyli w lotnictwie CK, natychmiast z niej skorzystano.

Oferta złożona pod koniec grudnia 1918 r. przez Austriacką Oeffag z Wiener-Neustadt na sprzedaż myśliwców Oeffag Albatros D.III została natychmiast przyjęta i już 13 stycznia 1919 r. podpisano kontrakt pomiędzy rządem polskim i Oeffag AG na dostawę samolotów najnowszej wersji (Bauart) 253.

Zgodnie z kontraktem austriacka fabryka miała dostarczyć 12 kompletnie wyposażonych samolotów z silnikami Austro-Daimler 225HP serii 23.000, wyposażenie dla grupy lotniczej i dwóch eskadr oraz 6 zapasowych śmigieł na łączną kwotę 1 055 989 koron.

Osiągi kontraktowe zakupionych samolotów, zakładając ciężar użyteczny 150 kg i zapas paliwa na dwie godziny lotu, określono na :

• Prędkość w locie poziomym co najmniej 170km/h
• Czas wznoszenia na wysokość 1000 m – 3min 15s.
• Czas wznoszenia na wysokość 3000 m – 13 min 00s.
• Czas wznoszenia na wysokość 5000 m – 35 min 00s.

Za niedotrzymanie tych parametrów przewidziano stosowne kary umowne.

Wstępny odbiór miał być dokonany w fabryce w Wiener-Neustadt przez przedstawiciela zamawiającego, kpt. Ernsta Zimmermanna (później zmienił nazwisko na Cieślewski), a ich gotowość do wysyłki określono na 25 stycznia 1919 r. W tym samym czasie również drugie austriackie przedsiębiorstwo , WKF (Wiener Karoserie Fabryk) z Hennersdorfu złożyło konkurencyjną ofertę na dostawę nowoczesnych myśliwców WKF D.I. Zachęcające osiągi i warunki sprzedaży myśliwca WKF D.I. spowodowały, iż postanowiono porównać go w locie z D.III i w tym celu powołano specjalną komisję. Zdecydowano przeprowadzić loty porównawcze prędkości poziomej, prędkości wznoszenia i zwrotności losowo wybranych egzemplarzy samolotów obu fabryk.

Podczas drugiej tury lotów(pierwszą turę lotów wygrał D.III , lecz dyrektor zakładów WKF miał pretensje co do krótkiego czasu jaki miała jego wytwórnia na przygotowanie się do lotów),  podczas wyprowadzania samolotu z korkociągu , nagle załamały się skrzydła i WKF D.I runął w dół grzebiąc w swych szczątkach por.Ewalda von Lesera jak i szanse wytwórni WKF na sprzedaż samolotów do Polski

Zaraz po ogłoszeniu zwycięzcy wpłynęła kolejna oferta zakładów Oeffag na dostawę następnych 14 samolotów, które również zakontraktowano. Problemem jednak okazał się termin dostawy, który uległ przesunięciu do czasu zawarcia i ratyfikowania polsko-austriackiej umowy gospodarczej, co nastąpiło dopiero w czerwcu 1919 r. Z tych powodów lotnictwo polskie uzyskało zakontraktowane 26 samolotów dopiero w lipcu 1919r.

W tym samym czasie podpisano umowę na kolejnych 12 maszyn. Wysyłkę zrealizowano w październiku 1919 r. a do wyposażenia lotnictwa przyjęto je na przełomie grudnia 1919 r. i stycznia 1920 r. Łącznie zakupiono 38 Oeffagów D.III.

Nowe samoloty otrzymała najpierw 7. Eskadra Myśliwska ze Lwowa , a potem sukcesywnie 13. Eskadra i 19.

Jeszcze kilka lat po wojnie ( do 1923 r.) stanowiły wyposażenie eskadr myśliwskich w 1. i 3. Pułków Lotniczych oraz w Wyższej Szkole Pilotów w Grudziądzu. Należy podkreślić, że w odróżnieniu od wielu innych samolotów myśliwskich użytkowanych ówcześnie przez polskie lotnictwo, D.III zakupiono bezpośrednio w wytwórni, z fabrycznie nowymi silnikami.

Jedyną wadą Oeffagów, którą podnosili piloci, był ich niewielki zasięg.

Opis konstrukcji

Oeffag D.III był jednomiejscowym samolotem myśliwskim zbudowanym w układzie póltorapłata o konstrukcji mieszanej. Śmigło zostało zaopatrzone w kołpak.  

Kadłub o konstrukcji półskorupowej, o przekroju stożkowym, kryty sklejką, mieścił w przedniej części silnik rzędowy chłodzony cieczą, osłonięty blachą aluminiową. Za silnikiem w kadłubie znajdowała się odkryta kabina pilota z zamocowanym z przodu małym wiatrochronem.

Usterzenie klasyczne o dużej powierzchni, kształtu eliptycznego, konstrukcji drewnianej, kryte płótnem.

Płaty o konstrukcji drewnianej (górny – dwudźwigarowy, dolny – jednodźwigarowy) kryte były płótnem. Lotki umieszczono tylko w górnym płacie.

Źródła

• Kopański T.J. , Kozak Z. ,* Kościuszko Sqadron 1919-1921* , Stratus , Sandomierz 2005
• Goworek T. , *Pierwsze samoloty myśliwskie lotnictwa polskiego*, Wyd.Czasopism i Książek Technicznych Sigma Not , Warszawa 1991 
• Grosz P.M. , *Albatros D.III(Oef)* , Windsock Datafile 19 , Albatros Productions Ltd, Berkhamstead , 2000

Prawa autorskie

Autor artykułu:  Grzegorz Godlewski.

Artykuł zamieszczony na łamach serwisu za zgodą autora. Brak zgody na kopiowanie, powielanie, rozpowszechnianie.