W I połowie lat 30-tych Armia II RP odczuwała brak skutecznej broni przeciwpancernej i przeciwlotniczej. W 1931 przetestowano konstrukcje firm zagranicznych firm: Hotchkiss i Oerlikon, które to nie spełniły polskich wymagań technicznych jako broń uniwersalna.

 Sprawą tego typu broni zainteresowano się ponownie w 1935 kiedy to zakupiono karabin samopowtarzalny Solothurn oraz najcięższy karabin maszynowy tej samej firmy. Po serii testów uznano, że nkm tej firmy jest nieodpowiadający swemu przeznaczeniu jako broń uniwersalna. Zainteresowano się tylko i wyłącznie karabinem samopowtarzalnym Solothurn z powodu lepszych osiągów(szczególnie po testach z nowszym typem amunicji). W tym samym czasie testowano lotnicze zastosowanie nkm Oerlikon kal. 20 mm.  
Wraz z rokiem 1937 wysłano za granicę komisję, która stwierdziła, że najbardziej odpowiednie są konstrukcje firm Oerlikon, Madsen oraz Hispano – Suiza(jednocześnie podjęto o zakupie po 1 egzemplarzu do testów). Próby wykonano tylko częściowo, z powodu złej pogody oraz usterek. Testy wykazały następujące wyniki:

• Jako broń ppanc.  nie nadają się z powodu zbyt dużego ciężaru
• Jako broń plot. nadają się, lecz celowniki tych konstrukcji są niezbyt odpowiednie do tego celu
• Jako broń czołgowa nkm. Firmy Oerlikon nadaje się w obecnym wykonaniu, natomiast nkm Madsen napotkałby trudności
• Jako broń lotnicza: żadna z tych konstrukcji nie nadaje się

Nkm Hispano – Suiza nie był testowany z tego powodu, że jest to broń wyłącznie lotnicza oraz wymaga odpowiednio przystosowanego do tego typu strzelań samolotu.

Nkm model C

      NKM miał zaspokoić potrzeby wszystkich rodzajów sił Wojska Polskiego jako broń uniwersalna. Model C był karabinem całkowicie przepracowanym, opartym na doświadczeniach z modelami A i D. Broń powstała na życzenie ITU i ITL dla artylerii plot i lotnictwa. Autorami tego projektu byli: inż.S. Rytwiński i W. Lewandowski. Prototyp nkm miał został wykonany do października 1938 r., jednak budowę zakończono już we wrześniu. KZU zamówiło dwa następne egzemplarze broni po cenie 47 757 zł.

    Brak zachowanych materiałów uniemożliwia ocenienie tej broni. Według spekulacji poddano go próbom na poligonie w Rembertowie w obecności ministra spraw wojskowych gen. T. Kasprzyckiego. Model C miał trafić na wyposażenie samolotów jako broń pokładowa oraz dla OPL na podstawie kołowej PL 20A.

Konstrukcja

    Działał na zasadzie poboru gazu z przewodu lufy. Sposób ryglowania i napęd mechanizmu wzorowano na szybkostrzelnym działku firmy „Hispano-Suiza”. Ryglowanie odbywało się na drodze o długości 60 mm. Rygiel był samohamowny, podpierany przy strzale, a następnie podnoszony skosem suwaka-listwy w osi broni. Suwak-listwa otrzymywał napęd od górnego tłoka gazowego za pośrednictwem związanych z tłokiem dwóch popychaczy. Popychacze oddawały po zaryglowaniu zamka resztę energii tłoka przez dwa przyspieszniki sprężynowe na uruchomiony już trzon zamkowy. Tłok po  wystrzale napinał sprężynę donośnika zwalnianą przez podajnik po wyciągnięciu naboju z taśmy lub magazynka. Odpalanie odbywało się przy zamku zaryglowanym. Naboje w tym modelu nie wymagały smarowania. Szybkostrzelność broni można było regulować za pomocą ilości pobieranych z lufy gazów lub przez wyjęcie przyspieszników (była ona ograniczona wytrzymałością szyjki łuski).
    Broń charakteryzowała się prostą budową. Zamek można było łatwo rozbierać, zaś wyjęcie lufy wymagało jedynie przekręcenia tulei gazowej. Po obróceniu lufy o 60° nkm dzielił się dwie części o zbliżonej masie. Zasilanie odbywało się z tamy metalowo-ogniwkowej lub parcianej na 200 naboi, magazynka bębnowego na 100 pocisków lub płaskich magazynków Boforsa o pojemności 5-10 sztuk amunicji.

Źródła

• "Polskie konstrukcje broni strzeleckiej" Z.Gwóźdź, P. Zarzycki, Warszawa 1993
• Sprawozdanie z prób technicznych nkm 11 czerwiec 1938r.
• www.odkrywca.pl

Prawa autorskie

Autor artykułu:  Tomek

Artykuł zamieszczony na łamach serwisu za zgodą autora. Brak zgody na kopiowanie, powielanie, rozpowszechnianie.