Dla zastąpienia używanych w lotnictwie francuskich aparatów fotograficznych Gaumont, a także jeszcze starszych modeli używających do utrwalenia zdjęć płyt szklanych, podjęto decyzję o opracowaniu nowego modelu używającego klisze fotograficzne, którego produkcję uruchomiono by w kraju. W opracowanie nowego modelu zaangażowano francuskie zakłady Societe des Establissements Krauss. Finalny montaż gotowego produktu podjęły Polskie Zakłady Optyczne S.A. w Warszawie. W zakładach PZO S.A. wykonano ok. 30% całości prac związanych z wyprodukowaniem aparatu. Cena jednostkowa wynosiła 34.150 zł. Z zamówionych 74 egzemplarzy pierwsze 50 aparatów dostarczono w 1932 roku, a pozostałe 24 egzemplarze ukończono w 1933 roku.

Skrót KW w nazwie modelu oznacza „kamera wbudowana” i informuje że aparat jest na stałe wbudowany w strukturę płatowca poprzez okienko w dolnej części kadłuba. W przypadku samolotu rozpoznawczego PZL 23 „Karaś” dla wykonania zdjęć terenu wymagany jest przelot samolotu bezpośrednio nad rozpoznawanym obiektem. Aparat został zabudowany za fotelem pilota, po prawej stronie kadłuba i był obsługiwany przez bombardiera.

Do robienia zdjęć stosowano dwa typy obiektywów – w wersji F30 był to obiektyw o ogniskowej 300 mm natomiast w wersji F70 dysponował on ogniskową 700 mm, co pozwalało na robienie zdjęć odpowiednio ze średniej (do 3.000 m) lub dużej wysokości (ponad 3.000 m).

Przykładowo po mobilizacji w 1939 roku 31 Eskadra Rozpoznawcza latająca na samolotach PZL 23 „Karaś” miała do dyspozycji 3 wbudowane aparaty fotograficzne KW na 10 posiadanych maszyn (2 szt. z obiektywem o ogniskowej 300 mm i 1 szt. z obiektywem o ogniskowej 700 mm).

W aparaty tego typu planowano wyposażyć również samoloty bombowe PZL P-37 „Łoś” i informacja na ten temat znajduje się nawet w instrukcji płatowca w tabeli obciążeń. Zastanawia tylko planowane miejsce montażu ponieważ na ten temat instrukcja milczy. Tak czy inaczej posiadane zasoby aparatów fotograficznych uniemożliwiały ich montaż na płatowcach, więc na wojnę samoloty skierowano bez nich i załogi „Łosi” wykonujące loty rozpoznawcze były zmuszone wykonywać szkice sytuacyjne ołówkiem na kartce papieru.

Opis konstrukcji

Automatyczny aparat fotograficzny o stałej ogniskowej obiektywu. Przesuw kliszy mechaniczny z wykorzystaniem napędu elektrycznego. Na urządzenie spustowe migawki fotograficznej 24 września 1937 roku został udzielony patent Nr 25570. Klisza mieściła się w kasecie umieszczonej na górnej części korpusu.

Po powrocie z misji zdejmowano z aparatu górny zasobnik mieszczący kliszę fotograficzną i przekazywano do sekcji foto. Wykwalifikowano fotolaborant miał do dyspozycji przyczepę foto zawierającą kompletne polowe laboratorium fotograficzne umożliwiające szybkie wykonanie odbitek.

Źródła

• „Instrukcja obsługi samolotu Karaś”, wyd. Dowództwo Lotnictwa, 1938 r.
• Piotr Matejuk „Wojskowe przyrządy optyczne w II Rzeczypospolitej”, wyd. Bellona, 1997 r.
• Tomasz J. Kopański „PZL. 23 Karaś”, wyd. Stratus, 2004 r.
• Andrzej Glass, Krzysztof Cieślak, Wojciech Gawrych, Adam Skupniewski „Samoloty bombowe września 1939”, wyd. Sigma-Not, 1991 r.

Prawa autorskie

Artykuł zamieszczony na łamach serwisu za zgodą autora. Brak zgody na kopiowanie, powielanie, rozpowszechnianie.

Autor artykułu:  Marcin Skrzypacz